Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΘΕ.ΦΥΛ.ΙΣ.
|
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών |
ΘΕ.ΦΥΛ.ΙΣ. |
 |
 |
|
|
 |
 |
|
|
|
Το μάθημα αυτό, το οποίο ανήκει στον ευρύτερο χώρο των γυναικείων σπουδών και το ειδικότερο γνωστικό πεδίο των λογοτεχνικών σπουδών, αναλύει αγγλόφωνα και ελληνικά λογοτεχνικά έργα (ποίηση, πεζογραφία και θέατρο) γραμμένα από συγγραφείς και των δύο φύλων, όπως επίσης κείμενα φεμινιστικής πολιτικής θεωρίας και πολιτισμικής ανάλυσης των κοινωνικών φαινομένων. |
|
||||||||||||||||||||
 |
|
Επικεντρώνεται στην ανάλυση της γυναίκας ως πολιτισμικής αναπαράστασης, διερευνώντας τους ιδεολογικούς μηχανισμούς και παράγοντες που την καθορίζουν. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, α) Εξετάζονται οι απεικονίσεις της γυναίκας ως αρνητικής υπόστασης, ως το 'άλλο' φύλο, απροσδιόριστο και απειλητικό, η συγκρότηση του φύλου σε σχέση με την εθνική ταυτότητα και την πολυ-πολιτισμική κοινότητα, οι διασυνδέσεις ιμπεριαλισμού και μητρότητας, ο ρόλος των θεσμών στον καθορισμό των φυλικών σχέσεων σε συνάρτηση με πολλαπλές ιδεολογικές επιταγές. β) Αναλύονται κριτικά έργα γυναικών δημιουργών με σκοπό την ανάδειξη και προβολή της συμβολής γυναικών στην ελληνική και αγγλόφωνη λογοτεχνική παράδοση. Επιστημονική Ευθύνη: Καθηγήτρια Ασπασία Βελισσαρίου
Το μάθημα εξετάζει τις σύγχρονες φεμινιστικές θεωρητικές και κριτικές προσεγγίσεις που σχετίζονται με τη δόμηση της ταυτότητας του φύλου και τους τρόπους με τους οποίους αυτές (απο)συνδέονται από/με την παραδοσιακή λογοτεχνική κριτική. Αναλύονται οι ορισμοί της φεμινιστικής κριτικής και οι διαφορές ανάμεσα στις γαλλόφωνες και αγγλόφωνες φεμινίστριες της σύγχρονης εποχής όπως αναπτύσσονται στις κριτικές θεωρίες τους και διερευνώνται οι διασυνδέσεις της φεμινιστικής κριτικής με άλλες θεωρίες κριτικής όπως ο αποδομισμός ή η ψυχανάλυση. Η σχέση φεμινισμού-λογοτεχνίας αναλύεται με παραδείγματα από διαφορετικά είδη λογοτεχνικών κειμένων για να εξεταστεί ο σύγχρονος φεμινισμός ως κοινωνικό κίνημα και πολιτική ιδεολογία. Επιστημονική Ευθύνη: Καθηγήτρια Ευαγγελία Σακελλίου-Schltz
Το μάθημα επικεντρώνεται στις αναπαραστάσεις της γυναίκας στη νεοελληνική λογοτεχνία και χωρίζεται σε δύο αλληλένδετα μέρη: στο ένα συζητείται η θέση της γυναίκας στην ιδεολογία ποιητών που έχουν συμβάλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση της "εθνικής μας συνείδησης" και στο άλλο εξετάζεται εκ του σύνεγγυς και σχολιάζεται από τη συγγραφέα του ένα πεζογράφημα στο οποίο τίθενται ζητήματα της σύγχρονης γυναικείας ταυτότητας.Τα ποιητικά κείμενα που εξετάζονται ανήκουν σε μείζονες ποιητές, όπως ο Παλαμάς, ο Σικελιανός, ο Ελύτης. Η γυναίκα εμφανίζεται ως σύμβολο, ως ερωτική μορφή και ως γενεσιουργός δύναμη. Στην ανάλυσή μας θα σταθούμε στην ιδεολογική συγκρότηση αυτού του τριπτύχου. Το πεζογράφημα που θα εξεταστεί είναι το "Οίκος Ενοχής" της Μαρλένας Πολιτοπούλου (Εκδόσεις Κέδρος). Πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι μια γυναίκα που ανακαλεί στη μνήμη της οικογενειακές, προσωπικές και ιδεολογικές περιπέτειες επιχειρώντας να ανακαλύψει τον εαυτό της και να συμφιλιωθεί με το παρελθόν και το παρόν της. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί σε θέματα όπως η γυναικεία ματιά στην ιστορία, η αντιπαράθεση της γυναίκας με κοινωνικά στερεότυπα, η συγκρότηση της γυναικείας ταυτότητας. Επιστημονική Ευθύνη και διδασκαλία: Λέκτορας Έλλη Φιλοκύπρου
Επιστημονική Ευθύνη και Διδασκαλία: Αναπληρώτρια καθηγήτρια Βασιλική
Πάτσιου
Το μάθημα αυτό στόχο έχει να παρουσιάσει τη φεμινιστική αμφισβήτηση στην κινηματογραφική θεωρία, προσεγγίζοντας θέματα, όπως η πατριαρχία και το ανδρικό βλέμμα, τα μοτίβα της ανδρικής κυριαρχίας και τα στοιχεία άρθρωσης του γυναικείου λόγου, όπως εμφανίζονται στην κινηματογραφία. Θα ασχοληθεί με τις γυναίκες δημιουργούς και τις γυναίκες ως αντικείμενα/υποκείμενα των αναπαραστάσεων. Τέλος σε ειδικές θεματικές ενότητες θα γίνει αναφορά στις κινηματογραφικές αναπαραστάσεις στον μεταπολεμικό και σύγχρονο Ελληνικό Κινηματογράφο, στο Σινεμά του Χόλλυγουντ, στις ανεξάρτητες φεμινιστικές κινηματογραφικές δημιουργίες, όπως και στις αναπαραστάσεις των γυναικών στον Ασιατικό Κινηματογράφο με ιδιαίτερη έμφαση στο παράδειγμα του ΙΡΑΝ. Επιστημονική Ευθύνη και διδασκαλία: Αναπληρώτρια καθηγήτρια Μαρία
Κομνηνού
Επιστημονική Ευθύνη και Διδασκαλία: Καθηγητής Μηνάς Αλεξιάδης
Το μάθημα στοχεύει στη γνώση των επιφανών γυναικών και στη συνειδητοποίηση της θέσεως, της προσφοράς και του εν γένει ρόλου τους στη Βυζαντινή κοινωνία. Οι σχετικές με το γυναικείο κόσο βυζαντινολογικές έρευνες έχουν τις ρίζες τους στο α΄ έργο του Charles du Cange (1610-1688), Familiae Augustae Byzantinae. Στο έργο αυτό ο λατινομαθής αναγνώστης μπορεί να βρει πληροφορίες για όλα τα μέλη των αυτοκρατορικών οικογενειών του Βυζαντίου, άνδρες και γυναίκες, με παραπομπές στις πηγές της ιστοριογραφίας. Στα πλαίσια του εν λόγω μαθήματος δίνεται η ευκαιρία της μέσω των κειμένων γνωριμίας με τις αρχόντισσες και τις λοιπές γυναικείες μορφές του Βυζαντίου: Η βυζαντινή μητέρα, η βυζαντινή ποιήτρια, η πλούσια γυναίκα του Βυζαντίου, η αντιγραφεύς χειρογράφων, η ιατρός, η πλοιοκτήτης, η βυζαντινή μοναχή, η βυζαντινή αγία, η βυζαντινή αυγούστα ή βασίλισσα παρελαύνουν εμπρός μας και μας γνωστοποιούν το υψηλό πνευματικό επίπεδο της εποχής, την ακτινοβολία τους και την επίδρασή τους στην εποχή τους. Επιστημονική Ευθύνη και διδασκαλία: Επίκουρη καθηγήτρια Ντόνα
Παπαδημητρίου
Στο μάθημα αυτό παρουσιάζονται κριτικά , από τη σκοπιά του κοινωνικού φύλου (gender), οι σχέσεις αλληλεπίδρασης και αλληλοδιαμόρφωσης ανάμεσα στην πολιτισμική ανθρωπολογία και την εθνομουσικολογία. Η δυναμική αυτή εξετάζεται σε συνάρτηση με την εμπειρία και την πρακτική της εθνογραφικής επιτόπιας έρευνας. Επίσης γίνεται ειδική αναφορά στα θεωρητικά και μεθοδολογικά ορόσημα που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με το κοινωνικό φύλο και σφράγισαν την ιστορική εξέλιξη των δύο επιστημών (ανθρωπολογία και εθνομουσικολογία) και τα οποία οδήγησαν -όπου έγινε αυτό- σε συγκλίσεις ή αποκλίσεις μεταξύ τους. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην προβληματική της αναπαράστασης των φύλων σε συνάρτηση με την επιστημονική γραφή.
Το μάθημα εστιάζει στις κοινωνικές κατασκευές του φύλου και της ηλικίας μέσα από την οπτική τόσο των κλασικών ανθρωπολογικών θεωριών, όσο και των σύγχρονων προσεγγίσεων. Τα θέματα που θα συζητηθούν αφορούν τις κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές ορίζουσες και συνισταμένες της σχέσης των γυναικών με τον χορό και συγκεκριμένα: κοινωνικό φύλο και χορός, γυναίκες κριτές, γυναίκες performers, χορός και πολιτιστικοί σύλλογοι, χορός και αντίσταση στην ανδρική κυριαρχία, χορός και απαγόρευση, χώρος και χορός, γυναικεία ταυτότητα, γυναίκες ως φορείς της παράδοσης, πολιτικές αναπαραστάσεις έμφυλων υποκειμένων, χορός ως πολιτική. Το μάθημα εμπλουτίζεται με εθνογραφικά παραδείγματα από ελληνικές και μη κουλτούρες. Επιστημονική Ευθύνη και διδασκαλία: Λέκτορας Ειρήνη Λουτζάκη |
||||||||||||||||||||||
Κοινωνικές - οικονομικές
- πολιτιστικές συνθήκες στο νεοσύστατο βασίλειο. Μια πρώτη προσέγγιση
της κοινωνικής θέσης των Ελληνίδων γυναικών